Basınç Nedir?

Basınç Nedir?

Fizik derslerinden de hatırlayabileceğiniz üzere, bir cismin, nesnenin, objenin ya da canlı cansız fark etmeksizin zıt kuvveti olmadığı sürece herhangi bir yüzey üzerine uyguladığı güç kuvvetine verilen ada basınç denir.

Basınç konusunda iki çeşit bulunmaktadır. Bu çeşitler, toplam basınç ve basınç şiddetidir. Dik olarak yüzeye etki eden basınçlara basınç şiddeti, tüm yüzeylere uygulanan basınçlara ise toplam basınç adı verilmektedir. Basınç birimi olarak “bar” kullanılır.

Basınç konusu üç maddeye göre hesaplanmaktadır;

  • Katılarda basınç
  • Sıvılarda basınç
  • Gazlarda basınç

Katılarda Basınç

Katılarda basınç yukarıda da bahsettiğimiz gibi yüzeylere veya tek bir yüzeye uygulanan kuvvet toplamıdır. Bu yüzden bu konuyu daha fazla uzatmak yerine, size daha değişik ve önemli olan sıvı, gaz basınçları hakkında bilgi vermek istiyoruz.

Sıvılarda basınç

Sıvının bulunduğu kapta, sıvı temas eden yüzeylere uygulanan basınç türüdür. Aynı şekilde sadece kaba değil, içinde bulunan cisimlere de basınç etkisi yaratır. Bir santimetrekarelik alana yapılan basınç olarak hesaplanır ve hidrostatik basınç olarak adlandırılır. Sıvılar sıkıştırılabilir. Ancak atom ve tanecik yapıları gereğiyle bu sıkışma belirli oranlarda olmaktadır. Sıkıştırma ve basınç özellikleri sayesinde cendereler, hidroelektrik santralleri kurulur ve ortaya az güçle yüksek enerji sistemi işlenmektedir.

Gazlarda basınç

Gazlar, sıvılara oranlara göre daha fazla sıkıştırılabilir olup, yine sıvılar gibi içinde bulunduğu haznenin yüzeylerine “eşit” olarak basınç uygular. Gaz basıncı pek önemli değildir ve ölçüm cihazına verilen ad ise “barometre” olarak bilinmektedir. Bir kapta su kaynatıldıysa, hem sıvı hem de gaz var ise basınç “manometre” adı verilen cihaz ile ölçümlenebilmektedir.

Yüzeydeki birim miktara uygulanan dik kuvvettir. Kütle, kuvvet ve zorlanma katsayıları da hesaplanarak ortaya bir sonuç çıkartılır. Gaz moleküllerinin (taneciklerinin) ilgili yüzeye çarpma kuvveti olarak söylenebilir. Çünkü, gaz molekülleri sıvı ve katıların aksine sürekli akışkan ve titreyen, yer değiştiren bir yapıya sahiptir.

İlginizi Çekebilir  Dolaşım Sistemi Nasıl Çalışır?

Basınç, “P” ile ifade edilir. Toplam kuvvetin, yüzeye genişliğine bölünmesiyle ortaya çıkar ve formülü ise “P=F/S” olarak belirlenmiştir. F, kuvveti temsil ederken, S ise yüzey alanını belirtmektedir.

Basınç birimi “PASCAL” olarak belirlenmiştir. Metre kareye düşen birim miktarıdır.

Kuvvet yani “F” ise kütlenin ve ivmenin çarpımıyla hesaplanmaktadır. “F=M x A” olarak bilinmektedir. M kütleyi, A ise ivmeyi vurgular.

Basıncın sözlük anlamı nedir?

Yüzey üzerine uygulanan gücün, birim miktardaki alana düşen kısmıdır. Tazyik olarak adlandırılabilir.

İngilizce dilinde ise genellikle “compression” olarak ifade edilir.

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Başa dön tuşu